Każde gospodarstwo domowe, budynek mieszkalny, przedsiębiorstwo czy obiekt użyteczności publicznej powinno mieć rozwiązany problem gospodarki ściekowej. Na terenach o dużej koncentracji ludności ścieki odprowadzane są do kanalizacji zbiorczej. W przypadku zabudowy rozproszonej mieszkańcy muszą dokonać wyboru: szambo czy oczyszczalnia przydomowa. Niniejszy artykuł przedstawia zagadnienia dotyczące przydomowych oczyszczalni ścieków i szamba w aspektach technologicznym, eksploatacyjnym oraz ekonomicznym.
Jakie szambo wybrać?
Na rynku dostępne są szamba wykonane przede wszystkim z betonu i tworzyw sztucznych. Zbiorniki wykonane z tworzyw sztucznych są lżejsze i łatwiejsze w montażu, jednak jeżeli mamy wysoki poziom wód gruntowych warto zdecydować się na szambo betonowe.
Gromadzenie ścieków w szczelnych zbiornikach wiąże się z doborem odpowiedniej pojemności szamba. Objętość szamba jest iloczynem:
– liczby domowników,
– ilości ścieków wytwarzanych przez każdą z osób,
– czasu przebywania ścieków w zbiorniku.
Najczęściej montuję się zbiorniki o pojemności około 8-12 m3. W zależności jakie szambo wybraliśmy należy je opróżniać 1-2 razy w miesiącu. Mimo, że koszt samego zbiornika jest zdecydowanie niższy od przydomowej oczyszczalni ścieków, jego eksploatacja jest znacznie droższa. Wiąże się to ze znacznymi kosztami opróżniania szamba oraz koniecznością używania preparatów.
A może oczyszczalnia zamiast szamba?
Wśród przydomowych oczyszczalni ścieków mamy szerokie możliwości wyboru w zakresie technologii pracy, budowy, jakości i rodzaju materiałów. Obecnie możemy wyróżnić cztery rodzaje przydomowych oczyszczalni:
– z drenażem rozsączającym,
– ze złożem biologicznym,
– z osadem czynnym,
– z filtrem gruntowo-roślinnym.
Oczyszczalnie drenażowe i oczyszczalnie z filtrem gruntowo-roślinnym charakteryzują się zastosowaniem osadnika wstępnego jako części mechanicznej oczyszczalni, a następnie rozprowadzeniem podczyszczonych ścieków w gruncie. Montaż tego rodzaju oczyszczalni wymaga dużej powierzchni. Również ciężko jest ocenić ich skuteczność oczyszczania ścieków dlatego na terenie aglomeracji jest zakaz montażu oczyszczalni drenażowych. Znacznie bardzie proekologicznym rozwiązaniem jest wybór przydomowej biologicznej oczyszczalni ścieków. Oczyszczalnie biologiczne zbudowane są z osadnika wstępnego, bioreaktora oraz osadnika wtórnego. Mogą pracować w technologii złoża biologicznego oraz z wykorzystaniem osadu czynnego. Technologia złoża biologicznego słynie ze swej odporności na nierównomierny dopływ ścieków (np. okresy urlopowe). Z kolei osad czynny charakteryzuje się wysoką redukcją zanieczyszczeń. Większość technologów uważa, że najlepszym rozwiązaniem są hybrydowe oczyszczalnie pracujące w połączonej technologii osadu czynnego i złoża biologicznego. Z oczyszczalni biologicznej wypływa woda drugiej klasy czystości, którą możemy wykorzystać do nawadniania trawnika, drzewek.
Budowa przydomowej oczyszczalni ścieków wiąże się z większym kosztem od szamba. Jednak bardzo kosztowna eksploatacja szamba sprawia, że inwestycja w przydomową biologiczną oczyszczalnię ścieków zwraca się po około 2-5 latach. Dlatego warto wybrać oczyszczalnię zamiast szamba. Dokonując wyboru szambo czy oczyszczalnia pamiętajmy, że inwestycja w przydomową oczyszczalnię ścieków patrząc z perspektywy czasu jest korzystniejsza ekonomicznie, ale i bardziej przyjazna środowisku. Dlatego istnieje możliwość uzyskania dofinansowania na tego rodzaju inwestycje.